Amigdala (corpus amygdaloideum) limbik sistemin bir parçası olan beyin sapının üzerinde bulunan, yüzde korku ifadesinin oluşmasını için facial ve trigeminal sinir nükleuslarını uyaran badem şeklindeki bir kütledir. Adını da buradan alır.
Amigdala = Badem
Ayrıca amigdalanın insanlara özgü duygusal bir işaret olan gözyaşını, amigdala ve bağlantılı olduğu singuluat giriş tarafından başlatıldığını biliyor muydunuz? Peki ya hasara uğradığında neler olduğunu? Ya da Dr. Bucy ve Dr. Kluver amigdalayı imha ettiğinde canlıda yumuşama ve durağanlık etkisini gözlemlediğini? Kluver – Bucy tanıdık geldi mi? Evet, evet nöropsikiyatrik semptomları olan Kluver – Bucy sendromundan bahsediyorum. Gelin daha yakından bakalım.
Amigdala’ nın duygu, davranış, dikkat, hafıza ve öğrenme gibi görevleri vardır . Duygu merkezi olan Amigdala uyarıldığında ise öfke, şiddet, korku, kaygı ve saldırganlık gibi duyguların elde edildiği, bilim camiasınca gözlemlenmiştir. Yapılan deneyler sonucu Amigdala hasara uğrarsa duygusuzlaştırıcı (taming) bir etki yaptığı belirlenmiştir. Dr Heinrich Kluver adında bir psikolog ve beyin cerrahı olan Dr Paul Bucy, amigdalanın imha edilmesi durumunda canlıda yumuşama etkisini (olağanüstü durumlarda bile sakin kalabilme, tepkilere geç ya da hiç cevap vermeme relaxing durumu) ve durgunluk etkisini gözlemlenmiştir. Bu sendromu ilk olarak 1937 yılında bitemporal beyin lezyonları olan maymunlarda deneysel nörodavranışsal bir sendrom olarak tanımlamıştır. İlk kez insanlarda ise 1955 yılında bir hastada bildirilmiştir. Herpes simpleks ensefaliti (HES), pick hastalığı, Alzheimer hastalığı, serobrovasküler hastalıklar, kafa travması, epilepsi tüberküloz menenjit gibi bu hastalıkların Kluver – Bucy sendromunu (KBS) yi tetiklediği keşfedilmiştir.
KBS amigdalanın bilateral (çift taraflı) imhası (beyinden çıkarılması) sonucunda ortaya çıkıyor ve amigdalanın çift taraflı imhası sık görülen belli semptomlara neden oluyor. Bunlar ; Hiperoralite (ağzı boş durmamak, sürekli yeme isteği), Hiperseksüelite (aşırı cinsel istek), görsel agnozi, emosyonel davranış değişiklikleri ( engellenmeyen davranışlar, toplumsal kuralları görmezden gelerek fevri hareket eden, davranışlarının sonuçlarını düşünmeksizin yapılan eylemler), Hipermetamorfoz (görüş alanına giren her nesneye artmış ilgi) gibi semptomlardır.
Daha önce korku ve kaygının Amigdalayı uyardığından bahsetmiştik. Korku ve kaygı yaşayan hastalarda ise Amigdalayı etksiz hale getirmek için benzodiazepin adlı ilaçlar kullanılmaktadır. Bu benzodiazepin ilaçların işleyiş mekanizması farmakolojik olarak alkole çok benzemektedir. Bu yüzden alkol alan bireylerde de bu tür davranışlara rastlayabiliriz. Birde ilaç demişken Amigdalayı uyaran kısa süreli yumuşama etkisini gözlemleyebileceğimiz ilaçlar üretilse, özellikle annemiz sinirliyken ya da babamız öfkeliyken bu yumuşama sendromu kısa süreliğine olsa ne güzel olurdu değil mii? Bilim ve teknolojinin geliştiği bu çağda bunları görmek dileğiylee. Hoşçakalınn. Esenlikler diliyorum..
Kaynakça ve İleri Okumalar
- Kluver H, Bucy 1939 PC. Preliminary analysis of functions of the temporal lobes in monkeys Arch Neurol Psychiat ;42:979-1000.DOI:10.4274/tnd.82524:165-167
- Terzian H, Ore GD. Syndrome of Kluver and BUCY 1955; reproduced in man Bilateral removal of the temporal lobes. Neurology ;5:373-380
- https://dergipark.org.tr/tr/pub/marumj/issue/402/2854
- Www.sinirbilim.org
- https://www.khanacademy.org/science/health-and-medicine/executive-systems-of-the-brain/emotion-lesson/v/emotions-limbic-system
- https://www.slideshare.net/mobile/gucluildiz/insan-olmak
Beyza Nur Aydın
Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik 3. Sınıf öğrencisidir.
Akademik kariyer hedeflemektedir. Sinir bilim, psikoloji, nöropsikoloji, toplum sağlığı, felsefe, tarih ve teknoloji konuları ile ilgilenmektedir. Araştırmayı, sorgulamayı, yeni şeyler öğrenmeyi sever.
Tiyatrocu, amatör olarak gitar çalar, kitap okumayı çook sever. Çiçek yetiştirir. Aynı zamanda lisanslı voleybolcu.
İletişim: byzaa.nnur@gmail.com
Çokk yararlı olmuş eline sağlık çok beğendim 😊
Teşekkürlerr 💃🏻
Korkuyu ortadan kaldırmak istesek de korkmasak da pek çok konuda çok cesur olabilirdik. Korku bir noktada bizi hayatta tutan unsur da diyebiliriz.