Flört Şiddeti ve İstismarı Nedir?

Ayşegül Bakır‘ın 2019 yılında yazdığı “Romantik ilişkilerde siber flört istismarının beden imgesi ve benlik saygısıyla ilişkisi” isimli yüksek lisans tezinden alınan verilere göre:

İçinde bağlılık barındıran romantik ilişkilerin kişilerin ruh sağlığına olumlu yönde etkisi olduğuna dair çalışmalar bulunsa da her romantik ilişki iyi yönde seyretmeyebilir. Eşlerin yaşadığı çatışmalar ve bu çatışmaların doğurduğu şiddet konusunun çalışılması oldukça eskiyken, 1980’lerden beri flörtte yaşanan şiddet konusu insanların dikkatini çekmeye başlamıştır. Flört şiddeti kısaca, evlilik öncesi romantik birliktelikte karşılaşılan psikolojik, fiziksel, teknolojik veya cinsel şiddet türüdür.

Romantik ilişkilerde şiddet ve istismar; fiziksel olarak zarar verici olmasının yanında korku uyandırıcı, kişinin istediği şeyi yapmasını engelleyici ya da istemediği şeyleri yapmasını ve sevgilisinin yaşamını kontrol etmesini sağlayıcı olumsuz davranışlardan oluşmaktadır.

İstismar; fiziksel ve cinsel şiddetin, tehdidin veya korkutmanın, duygusal istismarın ve ekonomik mahrumiyetin kullanılmasını içermektedir.

Flörtte partner şiddeti dendiğinde insanların aklına fiziksel iyi oluşun olumsuz etkilenmesi gelse de, flört şiddeti fiziksel, cinsel, duygusal ve psikolojik olmak üzere pek çok biçime sahip olabilir. Hem geçici kısa süreli ilişkilerde, hem de ciddi, uzun vadeli ilişkilerde ya da heteroseksüel veya eşcinsel ilişkilerde ortaya çıkabilir.

Genç romantik ilişkisi ve yetişkin romantik ilişkisi arasında farklar söz konusu olduğu için, flört şiddeti de evlilikteki şiddetten ayrı ele alınmalıdır. Bu farklar:

1. Flörtte, genç erkeklerin finansal gücü çoğunlukla bulunmamaktadır. Bu nedenle, genç kızlar partnerlerine ekonomik açıdan bağımlı değillerdir ve maddi olarak desteklemeleri gereken bir çocukları da yoktur.
2. Ergenler, romantik ilişkilerinde bir konu hakkında olgunca uzlaşma konusunda daha deneyimsizdirler. İletişimde ve romantik partner olmadaki deneyimsizlikleri, sözel ve fiziksel saldırganlık içeren zayıf baş etme stratejilerinin kullanılmasına neden olabilmektedir. Kendisini ifade etmekte güçlük çeken bir genç, ilgisini, hayal kırıklığını veya kıskançlığını göstermek için saldırgan davranışlara yönelebilmektedir.
3. Gençler, romantik ilişkiler konusunda daha fazla mite ve daha az gerçekçi düşüncelere sahip olmaktadırlar. Olay ve durumlara esnek yaklaşamayıp, ilişkilerini ‘ideal aşk’ beklentilerine göre değerlendirebilmektedirler. Bu değerlendirmeler de şiddet ve istismar davranışlarına yol açabilmektedir. Yetişkin bireyler, olaylara daha gerçekçi yaklaşma kapasitesine sahiptirler.

İlişkilerde partner şiddeti, geleneksel cinsiyet rollerini ve ‘erkeğin onurunu’ koruyan kültürlerde daha fazla görülmektedir. Bu kültürler Yunanistan, İtalya, İspanya gibi Akdeniz kültürleri; Arap kültürleri, Latin ve Güney Amerika kültürleri gibi kültürlerdir. Bu gibi kültürlerde, erkeğin onuru ve statüsü birlikte oldukları kadının sadakatine bağlıdır. Kadının sadakatsizlik yapması durumunda topluluğun üyeleri erkeğin onurunu tamir etmesi için şiddet kullanımına göz yummaktadır. Ayrıca, erkeklerin sadakatsiz davranmaları durumunda ise kadınların sessiz kalması beklenmektedir.

Romantik ilişkide şiddet deneyimlemenin getirilerine gelinecek olursa, çok sayıda fiziksel ve psikolojik olumsuz sonuç olduğu görülür. Araştırmalar fiziksel ve psikolojik istismar davranışlarının gençler için stresli olduğunu ve öfke, incinme, korku gibi çeşitli negatif duygulara yol açtığını göstermektedir. Flört şiddeti mağduru olan gençlerin, tütün, uyuşturucu ve alkol kullanma olasılıkları, antisosyal davranışlar sergilemeleri, intiharı düşünmeleri, depresyon ve kaygı belirtileri yaşamaları, sağlıksız davranışlar gösterme olasılıkları daha yüksektir. Exner-Cortens ve diğerlerinin (2013) çalışmasına göre, mağdur olduktan beş yıl sonra kadınlar, şiddetli episodik alkol tüketimi, depresif belirtiler, intihar düşüncesi, sigara içme ve yetişkin romantik ilişki şiddetine dair mağduriyetlerini bildirmişken, erkek mağdurlar antisosyal davranışların artması, intihar düşüncesi, esrar kullanımı ve yetişkin romantik ilişki şiddeti mağduriyetlerinin arttığını bildirmişlerdir. Aynı zamanda madde kullanımının, flört şiddetinin hem bir sonucu, hem de şiddet mağduriyeti ile başa çıkma mekanizması olarak kullanıldığını ifade etmişlerdir. Roberts, Klein ve Fisher da (2003) yakın partner tarafından istismar edilmenin her iki cinsiyette riskli davranışlara ve depresyona, kadınlarda ise yasadışı madde kullanımı, antisosyal davranış ve intihar davranışına yol açtığını saptamışlardır. Bunların yanında, şiddet mağduru olmak travma sonrası stres bozukluğuna da neden olmaktadır. Diğer travmatik olaylarda olduğu gibi, romantik ilişkide şiddet mağdurları da travmatik olaylara dair anımsamalar ve bu olaylara dair anıların bellekten silinmesi, yadsıma ve kaçınma davranışları, kronik anksiyete ve aşırı uyarılmışlık, uykusuzluk, geceleri kabus görme ve dehşet içinde uyanma durumlarından şikayetçidirler.

Kaynakça ve İleri Okumalar:

1. Bakır, A. (2019). Romantik ilişkilerde siber flört istismarının beden imgesi ve benlik saygısıyla ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Samsun.

Ayşe Tamer

Psikiyatri hemşireliği yüksek lisans öğrencisidir.

Toplum ruh sağlığı hemşireliği, kişilik psikolojisi, sağlık sosyolojisi ve tiyatro ile ilgilenir.

Yaşamın içerisinde kendisini arayan birisidir.

İçerik Üretim Komisyonu üyesidir.

İletişim: darkatamer@gmail.com