Son zamanlarda adından sıkça söz ettiren bir filmde; gayet sıradan bir yaşamı olan alzheimer hastası bir adamın nasıl azılı bir seri katile dönüştüğü anlatılmış. Buna sebep olan tek düşüncesi ise “Ben, ne yaparsam yapayım; hiç bir şey hatırlamayacağım…”

Peki bu durum filmlerde böyleyken gerçek hayatta nasıl dersiniz? Alzheimer hastası olan bir insan geçmişini tamamen unutur mu?

Alzheimer, yaşlı yetişkinler arasında demansın (bilişsel işlevlerin ve davranış becerilerinin, kişinin günlük yaşamına ve faaliyetlerine müdahale ettiği ölçüde kaybolmasıdır) en yaygın nedenidir.  Kişiyi adım adım yakın çevresinden, daha sonra da  kendinden uzaklaştıran nörolojik bir hastalık türüdür. Kişinin mevcut yaşamla ilgili anılarını teker teker silik hale getirir. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde ise hasta artık kendisine dahi bakamayacak duruma gelir ve bunun sonucunda günlük ihtiyaçlarını bile karşılayamayarak yataklara düşer ve en sonunda kişi kendini dahi tanımakta güçlük çeker.

Bir İnsan Neden Alzheimer Hastası Olur?

Bunu sizler için şöyle açıklamak istiyorum: Beynimizde bir dizi protein var, bu proteinlerin birikmesi nedeniyle beyin hücre ölümleri gerçekleşir, bu hücre ölümleri ise alzheimer hastalığının gelişimine sebep olur. Uzmanlar, ölen hücrelerin birbirleriyle iletişimde kullandıkları eksik maddeleri yerine koyabildiklerini belirtseler bile  henüz bunu tamamen başarabilmiş değiller. 2000’li yılların başlarında beynimizde birikip hücre ölümüne sebebiyet veren proteinlerden en önemlisi olan “Amyloid beta”nın ortamdan temizlenmesi için  Alzheimer aşısı projesi hayata geçirildi. Burada amaç bu proteini kendi bağışıklık sistemimize tanıtarak ortadan kaldırmaktı. Bu program temizlik amacında başarılı oldu ancak konu ileri aşamadaki hastalara gelince aşı yarar sağlamadı ve ilgili çalışmalar durduruldu.

Alzheimer Hastalığının Tedavisi Mümkün mü?

Ne yazık ki henüz bu hastalığın bir tedavisi yok. Ancak 2012 yılında aşı ile ilgili yapılan  çalışmalar olumlu yönde; bir çok bireyde denenmeye başlandı bile. Şayet bu çalışmalar tamamen başarılı olursa aşı önümüzdeki 10 yıl içinde kullanıma sunulması bekleniyor. Tedavinin olmaması nedeniyle erken teşhis ve hastalığı önlemek adına yapılacak şeyler büyük önem taşıyor.

1990′lı yılların sonlarında hastalığın tedavisinde kullanılan 4 önemli ilaç piyasaya çıkmıştır.  Araştırmalara göre bugün ülkemizde yaklaşık 500 bin civarında Alzheimer hastası belirtilen bu ilaçları kullanarak tedavilerini sürdürmekteler. İlaçların bellek fonksiyonlarını güçlendirdiği ve hatırlamayı kolaylaştırdığı belirtiliyor. Son yıllarda yapılan çalışmalar yaşam tarzının, metabolizmanın, zihinsel ve fiziksel egzersizlerin düzenli ve sürekli uygulandığında hastalığın başlangıç yaşının yıllarca geciktirilebildiğini gösteriyor. Erkenden sakin bir yaşama geçmek ve buna eklenen hipertansiyon veya gizli kan şekeri oynamaları, zihinsel egzersizlerden uzak kalmak ise hastalığın başlangıç yaşını 50’li hatta 40’lı yaşlara kadar indirebiliyor.

Alzheimer’ı önlemek için nasıl beslenmeliyiz?

Diyetisyenlerin bu konudaki görüşü şöyle;  65 yaş ve üstündeki her 15 kişiden birinde görülen Alzheimer’ın nedenlerinin arasında yaşlılık, kalıtsal özellikler ve travmalar yer almakta ve henüz kesin tedavisi bulunamayan bu hastalığın oluşumunu engelleyecek, beyin fonksiyonlarını güçlendirecek ve hafızayı kuvvetlendirecek çeşitli besinlerin olduğunu belirtiyorlar.  Yapılan birçok araştırma sık tükettiğimiz bazı besinlerin Alzheimer’ı önleyebileceğini gösteriyor.Hafızaya iyi gelen yiyecekler arasında gösterilen besinlerin çoğu Omega 3 yağ asitlerini, C vitaminini, B kompleks vitaminlerini, flavonoid ve antioksidan maddelerini içermektedir. Özellikle bu besin maddelerini içeren somon, sardalya, uskumru, ton balığı, ceviz, badem, zeytinyağı, avokado, yeşil yapraklı sebzeler, yaban mersini, karadut, çilek, turunçgiller ve köri baharatı Alzheimer’ı önleyici besinlerdir.

Bilgisayar kullanımı ve Dijital oyunlar hastalığı önlemekte başarılı

Türkiye İstatistik Kurumu’nun(TÜİK) 2017 verilerine göre ülkemizde internet kullanan yaşlı bireylerin oranında ciddi bir artış var. Uzmanlar Alzheimer hastalığı için dijital oyunlar oynamanın, mantık ve problem çözme oyunlarının bu rahatsızlıkları engelleyebileceğini söylüyor. Yaşlı bireylerin dijital cihazlarda internette araştırma yapma, öğretici uygulamalar kullanma, hızlı düşünüp çabuk karar verme ya da akılda tutma becerilerini geliştirmeye yönlendiren uygulamalar kullanmalarının beyin gelişimleri açısından yararlı olabileceği görüşündeler.

Bir akademik çalışmada bir yıl boyunca her seviyede gittikçe zorlaşan oyunlar oynayan 50 yaş ve üstü bireylerin bilişsel işlem hızlarında birkaç senede gerçekleşebilecek artış görüldüğü ayrıca;  bir başka araştırmaya göre ise 60-85 yaş arası yetişkinlerin 6 ay boyunca ayda 12 saat bilişsel becerilere odaklanan oyunlar oynayarak, 6 ayın sonunda bireylerin çoklu işlem becerilerinin geliştiğini, kısa süreli hafızada daha çok bilgi tutabildiğini ve dikkat becerilerinin güçlendiği sonucuna varıldığı belirtiliyor.

Yönetici