Bir önceki yazımızda psikiyatri kliniklerinde yalıtım ve bağlama uygulamalarından bahsetmiştik. Tespit; çeşitli durumlarda hastaların belirli bir süre için, en geniş anlamıyla bedensel hareketin kısıtlanması şeklinde tanımlanabilir. Peki bu durum azaltılabilir mi? Buyrun yeni yazımıza.
Sibel Coşkun ve Fatma Avlamaz’ın Psikiyatri Hemşireliği Dergisi’nde yayınlanan “Akut Psikiyatri Kliniklerinde Uygulanan Mekanik Tespit Sayı ve Süresinin Bir Yıl İçinde Gösterdiği Değişimin İncelenmesi” adlı çalışmanın verilerine göre:
Araştırmada Kasım 2007 – Ocak 2018 tarihleri arasındaki tespit sayıları incelenmiş, bu sayılarla ilgili hastane yöneticilerine ve klinik ekiplere geri bildirim yapılmıştır. Bir yıl sonra tekrar Kasım 2008 – Ocak 2009 tarihleri arasında tespit sayıları incelenerek aradaki değişim gözlemlenmiştir.
Araştırmada ilk değerlendirmenin yapıldığı Kasım 2007 ile Ocak 2008 arasındaki üç aylık sürede akut psikiyatri kliniklerinin tespit defterlerindeki kayıtlar incelendiğinde, toplam 1014 tespit olgusu saptanmış, uygulanan tespit sayılarının kliniklere göre anlamlı farklılık gösterdiği ve hastaların tespitte kalma süreleri açısından klinikler arası anlamlı farklılıklar olduğu bulunmuştur.
İlk değerlendirmenin ardından klinik ekiplere ve kurum yöneticisine akut psikiyatri kliniklerinde uygulanan tespit sayıları ile hastaların tespitte kalma sürelerine ilişkin sonuçlar konusunda geribildirim yapılmıştır.
Klinikler “kadın” ve “erkek” servisi olarak gruplandırılarak karşılaştırıldığında, her iki değerlendirmede de kadın servislerindeki hastaların tespitte kalma sürelerinin erkek servislerine göre fazla olması dikkati çekmektedir. Akut psikiyatri kliniklerinde Kasım 2008 ile Ocak 2009 tarihleri arasındaki kayıtlar bir yıl önceki Kasım 2007 ile Ocak 2008 dönemi ile karşılaştırıldığında, toplam tespit sayısının 1014’den 750’ye, tespitte kalma sürelerinin ise ortalama 217.3 dakikadan 142.3 dakikaya gerilediği belirlenmiştir.
1. değerlendirme ile 2. değerlendirme verileri karşılaştırıldığında kadın ve erkek servislerinin tespit sayılarındaki değişimi anlamlı farklılık göstermektedir.
Tespitte kalma sürelerindeki değişim karşılaştırıldığında ise kadın servislerinde ve erkek servislerinde anlamlı farklılık saptanmıştır.
Bir yıl sonra tespit kayıtları tekrar incelendiğinde ise bir yıl önceki tespit amaçları ile benzer sonuçlar saptanmıştır.
TARTIŞMA
Sclafani ve ark. tarafından yapılan araştırmada ayda tespit sayısı 29-36 arası değişen bir psikiyatri kliniğinde tespit uygulamasını azaltmaya yönelik pilot bir çalışma uygulanmıştır. Ekip danışmanı eşliğinde, ekip eğitimi, ekip toplantıları, hasta merkezli bakım, hasta-ekip etkileşimini arttırma, terapötik ortam oluşturma, rehabilitasyon programı vb. uygulanmış ve bir yılın sonunda klinikteki tespit sayısı sıfırlanmıştır.
Miller ve ark.’nın yaptığı bir çalışmada ise çocuk ve ergenlere yönelik bir klinikte tespit oranlarını azaltmaya yönelik benzer bir program yürütülmüş ve tespit oranlarında %59 oranında azalma sağlanabilmiştir. Bu çalışmalar tespit oranlarını azaltmaya yönelik klinik ekiplerin ve kurum yöneticilerinin önemli rolü bulunduğunu göstermektedir. Tespit sayı ve sürelerini etkileyebilecek değişkenlerin incelendiği daha kapsamlı çalışmalar ile tespit oranlarını azaltmaya yönelik pilot çalışmalara gereksinim bulunmaktadır.
SONUÇ VE ÖNERİLER
Ülkemizde özellikle ruh sağlığı hastanelerinde oldukça sık uygulanan mekanik tespit yönteminin azaltılmasına yönelik girişimlerin planlanması ve mekanik tespit protokolü ile yasal düzenlemelere uyulmasının sağlanması yerinde olacaktır.
Saldırganlık potansiyeli olan hastaların değerlendirilmesi, hasta başına düşen sağlık personeli oranının ve hasta bakım kalitesinin arttırılması, terapötik ortam oluşturularak terapötik aktivitelere yer verilmesi, ekip eğitimi gibi düzenlemeler ile tecrit ve tespit oranının azaltılmasına yönelik girişimler uygulanmalıdır.
Kaynak: Psikiyatri Hemşireliği Dergisi
- Sibel Coşkun, Fatma Avlamaz, Akut Psikiyatri Kliniklerinde Uygulanan Mekanik Tespit Sayı ve Süresinin Bir Yıl İçinde Gösterdiği Değişimin İncelenmesi, 2010, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi Cilt I, Sayı II.
Psikiyatri hemşireliği yüksek lisans öğrencisi.
Toplum ruh sağlığı, varoluşçuluk, evrimsel psikoloji, felsefe, tiyatro, tarih, teknoloji sever.
Ruh sağlığına yönelik çeşitli hizmetlerde gönüllü olarak görev alır.
Hayat yolcusu, insan yavrusudur.
E-posta: enes@hipokampusakademi.com
