Renkli Olan Ruhumuz mu, İnstagram mı?

Sosyal medya platformları, çevrimiçi teknolojilerdeki gelişmeler sayesinde insanlar tarafından iletişim aracı ve bilgi kaynağı olarak yaygın biçimde kullanılmaktadır. 2010’dan bu yana 500 milyondan fazla kullanıcıyla Instagram; görüntü tabanlı, kullanıcıların fotoğraf ve videoları paylaşmalarını, sosyalleşme ve paylaşım ihtiyaçlarını karşılamalarını sağlayan bir sosyal ağ olmasıyla diğer sosyal medya platformları arasında (Facebook, Twitter ve Pinterest gibi) en hızlı büyüyen ve markalarla etkileşim oranı yüksek bir sosyal platformdur.

Cicikof’un ölü ruh satın almasının, Gogol’un önemli romanı Ölü Ruhlar’da statü kazandığını düşünerek; bireyin kendisini sosyal arenada konumlandırma aracı olarak bir statü sahibi olduğu kabul edilebilir. Bugün kimliğe ve statüye sahip olmak aynı zamanda yeni bir medya üssü olan Instagram ile de elde ediliyor. Aslında, bireyler popüler kimlikleri oluşturmak, bir statü sahibi olmak veya Instagram’da bir fenomen olmak amacıyla takipçi satın alır ve Instagram’dan hoşlanır. Kişiler tarafından takip edilen ve örnek alınan fenomenlerin çok sayıda takipçisi ve beğenisinin olması bireyleri de bu uygulamaya doğru motive etmektedir.

Esra Koçak’ın “Instagram Kullanıcısı Olan ve Olmayan Bireylerin Kişilik Özellikleri ile İnanç-Tutum-Niyet Bağlantıları Arasındaki İlişki” yi incelemek amacıyla, 690 kişide (451 kadın, 239 erkek) yaptığı çalışmaya göre;

(% 73.2’si bekâr, % 26.8 ‘i evli, % 18.5’i çocuk sahibi, % 81.5’i çocuk sahibi değil)

İnstagram kullanıcısı olmayanların % 46.4’ ü Üniversite mezunu, % 13,1’i Yüksek Lisans veya Doktora derecesi mevcuttur. Kullanıcı olan grubun % 36.6’ sı “Üniversite öğrencileri” dir.

Kullanıcıların % 47,5’i günde 30 dakikadan az, % 20,5’i 1 saat kadar ve % 31.4 ’ü 1 saatten fazla Instagramda zaman geçirmektedir.

Instagram kullanıcılarının % 61.9’u Instagram kullanmaktan memnun olduğunu, % 3.6’sı da memnuniyetsizliğini belirtmiştir.

Instagram kullanıcılarının kullanıcı olmayanlara göre dışa dönük kişilik özelliklerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. İnstagram kullanmayan grubun sosyal etkileşim kaygısının yüksek olduğu görülmüştür.

Katılımcıların İnstagram kullanma nedenleri ana başlıkları oyalanma, sosyalleşme, kayıt, yaratıcılık ve merak şeklindedir. Alt başlıkları ise;

• Göze çarpan olmak,
• Popüler olmak,
• Başkaları tarafından fark edilmek,
• Kişisel bilgileri paylaşmak,
• Gerçek benliğimi ifade etmek,
• Süslü fotoğraflar çekmek ve kaydetmek,
• Sıkıntıları unutmak,
• Yalnızlıktan kaçınmak,
• Gerçeklikten kaçmak,
• İyi ilişkiler kurmak,
• Günlük etkinlikleri fotoğraflarla kaydetmek, hatırlamak ve özel olayları anmak,
• Sanat yaratmak ve
• Dünyanın her yerindeki insanların günlük hayatlarına göz atmaktır.

Yapılan çalışmalar; Instagramın günlük kullanımı ile kişilik özellikleri (sınırda, bağımlı ve narsistik kişilik özellikleri; depresyon ve akıllı telefon bağımlılığı) arasında istatistiksel anlamda bir ilişki olduğunu, Instagram motivasyonlarının (sosyal etkileşim, arşivleme, kendini ifade etme, kaçış ve gözetleme) ise bu ilişkiyi farklılaştırdığını göstermiştir.

Kaynakça ve İleri Okumalar:

1. Gökçe Kayan E.H. Instagram kullanım şekilleri ve motivasyonlarının depresyon ve kişilik özelliklerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, 2018
2. Koçak E. Instagram kullanıcısı olan ve olmayan bireylerin kişilik özellikleri ve davranışları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, 2017
3. Güz, N., & Yegen, C. (2017). Ölü Canlar’dan Instagram’a: Kimlik ve Statü Sahibi Olmanın Allomorfizmi Üzerine. Journal of Communication Theory & Research/Iletisim Kuram ve Arastirma Dergisi, (45).

Tuğba Güneş

Psikiyatri hemşireliği yüksek lisans öğrencisi ve pediatri hemşiresiyim. Adli psikiyatri, çocuk ve ergen psikiyatrisi, sosyal psikiyatri, pediatri yakından ilgilendiğim alanlardır. Yaşam yolunda bazen umutlu, bazen umutsuz birisiyim. İçerik Üretim ve Sosyal Medya Komisyonlarında görev alıyorum. İletişim için; tugba@hipokampusakademi.com